Ahmet Yılmaz
VW Gelmiyor…
COVID-19 Pandemisi’nin otomotiv sanayi açısından Türkiye için çok somut bir sonucu oldu mu? Evet, oldu! Volkswagen firması Türkiye yatırım planını erteledi veya rafa kaldırdı. Oysa fabrikanın yeri belliydi, şirket kurulmuştu ve hatta belli tedarikçilerle görüşmeler son aşamasına bile gelmişti.
Oldukça karmaşık değerlendirme süreçlerin sonucu olan bu kararı nasıl anlamalıyız?
1- VW’nin Türkiye yatırımından vazgeçmesini sadece politik tavır olarak algılayanlar var. Böyle algılanmasında Pandemi öncesi dönemde VW’nin yatırım karar toplantısını sürekli ertelemesi neden olarak gösterilebilir. Evet, VW’nin yatırımına sürekli muhalif eden bir kesim vardı ama diğer taraftan VW’nin iki büyük hissedarı (Porsche ailesi ve Aşağı Saksonya Eyaleti) yatırımın yapılması yönünde görüş beyan etmişti. İşler sadece beyan etmenin ötesine geçmiş ve zaten bu nedenle de Türkiye’de resmi olarak şirket kurulmuş, fabrika arazisi belirlenmişti. Kanımca aktüel karar politik değil, Pandemi etkisi ile güncellenen VW Stratejisi gereği.
2- Şimdi bir adım daha geriye gidelim ve VW’nin Türkiye’de yatırım yapmasına neden olan ‘geçmiş’ stratejiyi hatırlayalım. VW 2025 Değişim ve Dönüşüm Stratejisine göre; üretim fabrikaları dijitalleştirilecek, araçlar daha akıllı hale gelecek, elektrikli araç portföyü ve volüm hızla artırılacak. Bu stratejinin alt başlıklarından biri, içten yanmalı motorların kullanıldığı araç segmentleri bir transformasyona uğrayacak. Almanya’nın Emden kentinde VW Passat modeli üretiyordu ve bu fabrikanın elektrikli araç üretime dönüşmesi kararlaştırılmıştı. İçten yanmalı motorların kullanıldığı araçlara Doğu-Avrupa ve başka coğrafyalarda hala talep vardı. Bu talebin karşılanması için kapasite yaratılması noktasında Emden fabrikasının bir yere taşınması gerekiyordu. Ayrıca VW’nin Platform stratejisi gereği Passat modeli ürettiği hat aynı zamanda Superb (Skoda) modeli de üretebiliyor. İşte Türkiye’ye gelecek olan içten yanmalı motorların kullanıldığı Passat ve SuperB modelleri idi. Buradan hemen ‘aa geçmiş modeller Türkiye’ye gelecekmiş’ anlaşılmasın! VW’nin Türkiye yatırım yapması her şart altında önemlidir. Hem yabancı doğrudan yatırım açısından hem de Türkiye Tedarik Sanayi açısından...
3- Pandemi nedeniyle Alman otomotiv sanayisinde üretim durdu (Çin’den kaynaklı değil tabii ki), satışlar dibe vurdu. Emisyon, dizel skandalları nedeniyle epeyi hırpalanmış Alman otomotiv sanayi tam değişim ve dönüşüm sürecinde bir anlamda Covid’e yakalandı. Tam bu süreçte -VW özelinde devam etmek gerekirse- VW’nin CEO’sunun belli kararları tartışılır hale geldi ve sonrasında da yetkileri sınırlandırıldı. Yine bu dönemde Alman hükümetinin konjonktür destekleme paketinde otomotiv sanayi için sadece elektrikli araç satışını destekleyen prim desteği çıktı. Otomotiv sanayi tarafından güçlü olarak talep edilmesine rağmen içten yanmalı motorlara sahip araç satışları için destek çıkmadı. Bu tip araçlar için sadece dolaylı bir teşvik, destek geldi, o da KDV oranı sene sonuna kadar %19’dan %16’ya düşürüldü. KDV’de bu indirimin otomobil satışlarını olumlu etkileyeceği biliniyor. Zira, elektrikli araç satışında da hemen bir artış söz konusu, hatta üreticilerin talebi karşılayamama durumu var.
4- Pandemi nedeniyle daralan talep, VW’nin gücünü daha fazla elektrikli araçlara, dijitalleşmeye yöneltmesi gerekiyor düşüncesi, kararı pratiğe bazı yatırım kararlarının tekrar gözden geçirilmesi, değerlendirilmesine neden oldu. Kanımca bu süreçte Türkiye yatırımı askıya alındı. Yani karar, otomotiv dünyasının gerçekleri ve teknolojik dönüşümle alakalı bir zeminde verilmiş görünüyor.
Otomotiv Yan Sanayi
VW’nin Türkiye yatırım kararında ülkemizdeki yan sanayinin güçlülüğü önemli bir faktör idi. Dolayısı ile birçok yan sanayi firmamız için yeni bir fırsat kapısı açılmış olacaktı. Dolaylı etkisi olarak VW’nin diğer üretim ünitelerine de ürün, hizmet sunma açısından da bu yatırım kıymet taşıyordu. Maalesef bunlar ol(a)mayacak! Peki, ne olacak veya olmalı?
Türkiye’ye kaydırılması düşünülen kapasitenin bir bölümün VW’nin Bratislava fabrikasında yaratılacağı planlanmış. Yani, yeni işler, projeler almak için VW’nin kapılarını aşındırmak gerek! İş ve proje olacak!
Bu süreçte unutulmaması gereken önemli konu da yan sanayi ürünlerimizin hızlı bir şekilde ana sanayinin dijitalleşme sürecine uygun ürünler olmasına dikkat etmeliyiz!
Sağlıklı günler…